فرحةالغری فی تعیین قبر امیرالمؤمنین‌ علیه السلام

فرحةالغری فی تعیین قبر امیرالمؤمنین‌ علیه السلام، اثری با ارزش از عبدالکریم‌بن طاووس است که در آن سعی شده تا با استفاده از روایات پیامبر اکرم و ائمه اطهار‌ علیه السلام مدفن امیرالمؤمنین‌ علیه السلام در نجف اشرف را تعیین و تثبیت نماید.

اساساً فلسفه قلم‌فرسایی علمای شیعه در این موضوع، به گمنامی و بی‌نام و نشانی قبر مبارک آن حضرت پس از دفن تا زمان حیات امام صادق‌ علیه السلام برمی‌گردد. به گفته کلینی، آن حضرت روزی یزیدبن عمروبن طلحه را به مکانی میان حیره و نجف برد و قبر آن حضرت را نشان داد.

شیخ طوسی نیز گفته که امام صادق‌ علیه السلام نزد قبر امام علی‌ علیه السلام آمد و به یوسف‌بن ظبیان گفت: این قبر امیرالمؤمنین‌ علیه السلام است. فرحةالغری، کتابی کم‌حجم، بسیار سودمند و در موضوع خود شاخص و محل مراجعه است.

 محتوای کتاب

مؤلف کتابش را در یک خطبه، دو مقدمه و پانزده فصل نوشته است. مقدمه اول، در دلایل عقلی بر وجود مرقد امام در نجف و مقدمه دوم، در مورد علت مخفی شدن قبر آن حضرت است.

ابن‌طاووس، فصول کتاب را به احادیث نبوی و روایات ائمه اختصاص داده که بر وجود مرقد آن حضرت در نجف اشرف صحه گذاشته‌اند.

سه فصل کتاب نیز در سخنان زیدبن علی، هارون‌الرشید، منصور عباسی و عده‌ای از بنی‌هاشم و علما در موضوع کتاب است.

باب پانزدهم، به معجزات و کرامات مرقد نورانی آن امام مظلوم اختصاص یافت. مؤلف تمام روایات را با ذکر سلسله سند آورده و طریق خودش را به راویان ذکر کرده است.

 سخنی در تسمیه کتاب

آقابزرگ تهرانی از این کتاب با عنوان «فرحةالغری بصرحةالغری» یاد کرده است. ظاهراً «غری» نام موضعی در یک فرسخی کوفه است که اکنون مرقد امیرالمؤمنین‌ علیه السلام در آن‌جا است.

 تلخیص و ترجمه

علامه حلی، این کتاب را تلخیص نموده و آن را «الدلیل البرهانیة فی تصحیح الحضرة الغرویه» نامید.

 نسخه و چاپ

دو نسخه خطی از این کتاب در کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی و نسخه‌ای نیز در کتابخانه مسجد اعظم موجود است. «فرحة الغری» طی سال‌های اخیر بارها در ایران و عراق چاپ شده است.

تهیه و تنظیم: علی‌اکبر بخشی